15.000 ton wegwerpverpakkingen minder

Vlaams ministers Hilde Crevits en Zuhal Demir hebben in Hasselt, samen met ruim 80 toonaangevende bedrijven en organisaties, de Green Deal Anders Verpakt ondertekend. Deze Green Deal is een initiatief van de OVAM, de speerpuntcluster VIL, COMEOS, Detic en Fevia Vlaanderen. Samen met alle deelnemers gaan zij de volgende drie jaar op zoek naar oplossingen om preventie en hergebruik van verpakkingen in de distributiesector te stimuleren.

De ambitie is om met de ruim 80 projecten het aantal wegwerpverpakkingen  in de distributiesector met 15.000 ton (goed voor 300 miljoen eenheden) te reduceren. Het gaat dan bijvoorbeeld over alternatieven voor flacons van verzorgings­producten, of plastic en kartonnen dozen waarin voeding of meubelen verpakt zitten, die slechts eenmalig gebruikt worden en daarna bij het afval belanden. De projecten binnen de Green Deal geven de consument in de winkel meer keuze om het kopen van eenmalige verpakkingen te vermijden en te kiezen voor producten die ‘anders verpakt’ zijn. 

De afgelopen tien jaar steeg de hoeveelheid huishoudelijke eenmalige verpakkingen met 10%. Het totale gewicht aan eenmalig verbruikte verpakkingen voor consumptiegoederen werd in België in 2019 geschat op ruim 900.000 ton per jaar. We bundelen vandaag de krachten om deze afvalberg te verkleinen. De transitie naar een circulaire economie is een van de topprioriteiten binnen het Vlaams beleid. De hele keten wordt betrokken: van leveranciers, over winkels, tot experten in circulaire producten. Ook het sociale aspect van deze Green Deal is niet onbelangrijk: de projecten bieden extra werk in de sociale economie. 

In een circulaire economie worden materiaalkringlopen maximaal gesloten om zo het gebruik van primaire grondstoffen te vermijden en materialen en producten zo lang mogelijk te hergebruiken. Recycleren is goed, maar hergebruiken of verpakkingen zelfs helemaal weglaten is beter. Vandaag zijn we al Europees koploper inzake recyclage. Met deze Green Deal willen we onze ambitie om ook in hergebruik een voorbeeldrol te spelen kracht bijzetten. Samen met verschillende toonaangevende bedrijven willen we de consument overtuigen om eenmalige verpakkingen links te laten liggen en over te schakelen naar herbruikbare alternatieven. Zo kunnen we onze afvalberg gevoelig verkleinen. Daarbij wint niet alleen het milieu, maar ook onze portemonnee.

Omdat een eenmalige verpakking vaak ontwikkeld wordt in functie van een specifiek product, is het niet altijd eenvoudig om deze verpakking te wijzigen naar een herbruikbaar alternatief, of om de verpakking volledig weg te laten. Dat vergt vaak ook het herdenken van het hele businessmodel. Er spelen onzekerheden rond de effectieve vermindering van de milieu-impact, het draagvlak bij de klant, de financiële gevolgen voor het bedrijf, de extra werklast, de gevolgen voor de bescherming en de kwaliteit van het product…

Toch zijn er voorbeelden die tonen dat het kan en er ontstaat binnen de distributieketen steeds meer ambitie om verpakkingen duurzamer te maken. Door de samenwerking met kennisinstituten en voortrekkersbedrijven moet deze Green Deal de deelnemende bedrijven een antwoord bieden op hun pertinente vragen rond preventie en hergebruik van verpakkingen. Samen zoeken we oplossingen waarbij de milieu-impact van verpakte goederen vermindert. De concrete projecten zetten de theorie om in praktijk. 

Een mooi voorbeeld is de Delhaize vestiging AD Quartier Bleu in Hasselt. Daar plaatsten Delhaize en Ecover begin februari in het kader van deze Green Deal hervulstations voor een reeks producten van Ecover. Ze helpen klanten om hun plastic­verbruik te verminderen en verpakkingen te hergebruiken. En dat kan heel eenvoudig: klanten brengen hun lege fles mee naar de winkel, vullen die opnieuw, nemen een ticket of scannen een code en rekenen hun volle fles aan de kassa af. Die fles kost hen ook ongeveer 10% minder.