5G als puzzelstukje naar een groene en veilige haven

Een wereldhaven aan de Noordzee, een cruciaal knooppunt voor aardgas en de grootse autohaven ter wereld. Het zijn stuk voor stuk etiketten die de haven van Zeebrugge de voorbije jaren wist te verdienen. Deze diepzee haven beschikt over een zeer moderne uitrusting waarmee het in 2020 47 miljoen ton verzette. Maar om zo efficiënt mogelijk te lossen en te laden zal data cruciaal zijn om een veilige en ecologische haven te zijn. Met een eigen privaat 5G-netwerk moet de uitwisseling van die enorme hoeveelheden data mogelijk worden.

In 2019 zette de Haven van Zeebrugge definitief de zeilen naar zijn digitale transformatie. Dat begon met het identificeren van de uitdagingen waar we voor stonden, want een haven is één groot kluwen van goederen, mensenstromen, scheepsbewegingen en veranderende weersomstandigheden. Een gebrek aan connectiviteit was een van de voornaamste. Er waren nochtans al initiatieven in de haven die data capteerden, analyseerden en toepasten. De straddle carriers kunnen bijvoorbeeld autonoom navigeren op basis van data en camerabeelden. Waar het aan ontbrak dat was een infrastructuur die ons in staat stelde om zeer snel grote hoeveelheden data uit te wisselen. 5G dus. Iets wat voor heel veel schepen die de haven aandoen uit Azië overigens al de norm was. 

Voor de Haven van Zeebrugge waren verschillende elementen cruciaal in een netwerk dat de volledige haven overspant. Het moet veilig, betrouwbaar, volledig onafhankelijk maar vooral snel zijn. Om dit te realiseren met een haven in volle expansie nog, drong een gefaseerde aanpak zich op. Fase 1 (de voorhaven) en fase 2 (de achterhaven) zijn intussen al operationeel. Door te werken met omnidirectionele antennes wordt ook een stuk op zee gecoverd door de antennes. Momenteel wordt er gewerkt met een 4G-netwerk, maar alles is klaar om de volgende stap te zetten van zodra de veiling van 5G-licenties gebeurd is. In een laatste fase willen we dan de verbinding maken met Brugge. Zeebrugge ging voor het uitbouwen van zijn privé 5G-netwerk in zee met Nokia en Citymesh.

De mogelijkheden die 5G aan onze haven aanreikt zijn in principe eindeloos, want we kunnen in real-time observeren, analyseren en de nodige actie ondernemen. Een eerste toepassing is het gebruik van mobiele camera’s. Ze kunnen bijvoorbeeld dienen om sleepoperaties op zee te coördineren of op wagens van kaaimeesters te plaatsen voor een extra stel ‘mobiele ogen’. In het verlengde daarvan wordt ook een safety drone ingezet die beelden over 5G doorstuurt naar politie en brandweer, zodat ze al meteen een risicoanalyse kunnen maken van de situatie. Maar de drone wordt eveneens ingezet voor inspecties van de kade. De beelden worden tegen bestaande foto’s gelegd om op basis van een 3D-model en artificiële intelligentie eventuele schade te detecteren. Verder gebruiken we sensoren in het offshore windmolenpark om tot een optimale energieopwekking te komen. Volgend jaar zal een sensorennetwerk klaar zijn dat de luchtkwaliteit meet om vervuilende schepen te traceren en zetten we de eerste stappen naar autonoom varen met de DESEO. 

Dit is nog maar het tipje van de ijsberg. De komende drie à vijf jaar volgen er nog initiatieven om meer data uit de haven te vissen. Alles wat vandaag al gecapteerd wordt, komt samen in het Haven Coördinatie Centrum in één digital twin voor het efficiënt beheren van de haven. Daardoor wordt het immers mogelijk om data op een nog veel grotere schaal uit te wisselen en de verschillende systemen in de haven met elkaar te laten communiceren. Dat zal weer leiden tot nieuwe inzichten om die ambitie van een ecologische en een veilige haven realiteit te maken.