Onderzoekers Flanders Make @ UAntwerpen ontwikkelen nieuw toestel voor longonderzoek op afstand om wereldwijd artsen te helpen in de strijd tegen de COVID-19 pandemie

Tests lopen in intensievezorgomgeving in Universitair Ziekenhuis Antwerpen

Regelmatig longonderzoek is van fundamenteel belang om COVID-19-patiënten op te volgen en een hele uitdaging voor het medisch personeel. Artsen moeten in steriele kleding de kamer van de patiënt binnengaan en zich vervolgens helemaal omkleden en hun handen wassen voordat ze de volgende patiënt onderzoeken. Om de veiligheid te verbeteren en hun werklast te verminderen, heeft een team onderzoekers van Flanders Make @ UAntwerpen een stethoscoopsysteem op afstand ontwikkeld dat longonderzoek zonder rechtstreeks contact met de patiënt mogelijk maakt. De testen lopen momenteel in het Universitair Ziekenhuis Antwerpen. Het systeem zal als opensourceoplossing worden aangeboden om wereldwijd artsen te ondersteunen.

“Om deze pandemie te bestrijden is het van fundamenteel belang dat onderzoeksinstellingen hun maatschappelijke rol opnemen en samenwerken om snel de nodige technische oplossingen te ontwikkelen. Flanders Make maakt werkingsmiddelen voor een bedrag van 1 miljoen euro vrij om  technologische oplossingen te ontwikkelen, zowel voor onze ziekenhuizen als voor onze bedrijven. Dit gloednieuwe systeem voor longonderzoek op afstand is een fantastisch resultaat van die samenwerking en zal wereldwijd bijdragen tot veilig en efficiënt longonderzoek”, aldus Urbain Vandeurzen, Voorzitter van Flanders Make.

COVID-19-besmettingen veroorzaken vaak ernstige acute ademhalingssyndromen en daarom is een van de meest uitgevoerde onderzoeken het beluisteren van de longen met een stethoscoop. “Er zijn verschillende soorten longgeluiden die kunnen worden beoordeeld met een stethoscoop en die allemaal bijdragen tot een klinische opvolging van de toestand van de patiënt. Deze onderzoeken zijn zeer tijdrovend, vooral als grote aantallen patiënten moeten worden onderzocht. Dat is tijdens deze COVID-19-crisis in nagenoeg alle ziekenhuizen het geval”, zegt Dr. Stijn Verhulst van het Universitair Ziekenhuis Antwerpen.

Gedigitaliseerde stethoscopen

Rechtstreeks contact met patiënten en het gebruik van een stethoscoop brengen ook besmettingsrisico met zich mee. Heel wat zorgverleners wereldwijd zijn al besmet bij de behandeling van hun patiënten.

Het is precies daar waar het nieuw ontwikkelde systeem helpt. Het bestaat uit een aantal gedigitaliseerde stethoscopen die op het lichaam van de patiënt kunnen blijven en die allemaal zijn aangesloten op een computer die zich in de spreekkamer van het medisch personeel bevindt. Op 15 april werd een pilootproject met verscheidene bedden voor intensieve zorgen opgestart in het Universitair Ziekenhuis Antwerpen. “Het ontwikkelde systeem maakt ook oplossingen mogelijk voor teledetectie op andere plaatsen dan intensieve zorgen, bijvoorbeeld in woonzorgcentra”, aldus Rudy Mattheus, bestuurslid van het Universitair Ziekenhuis Antwerpen en voorzitter van Voka Health Community, volgens wie er voor het systeem in de nabije toekomst een belangrijke rol als medisch hulpmiddel is weggelegd.

“Een groot voordeel van het systeem is dat een team van artsen samen kan luisteren en kan samenwerken om een patiënt te evalueren. Ze kunnen zelfs resultaten tijdens een bepaalde periode vergelijken en de vooruitgang van patiënten objectiever beoordelen, dit alles zonder rechtstreeks contact met de patiënt”, zegt prof. Jan Steckel, hoofdonderzoeker van dit project van CoSys-lab, een onderzoeksteam van Flanders Make @ Antwerp University gespecialiseerd in geluidssignaalverwerking. “Het is eenvoudig te maken en bestaat uit goedkope en gemakkelijk in de handel verkrijgbare apparatuur, zoals microfoons, kleine computers en geluidskaarten. Mensen met ervaring op het gebied van techniek en computernetwerken kunnen het systeem eenvoudig nabouwen en ziekenhuizen bijstaan bij de installatie ervan. Het systeem heeft niet enkel het potentieel om te helpen tijdens de huidige COVID-19-pandemie, maar verhoogt bovendien de diagnostische kwaliteit van dit soort longonderzoeken en helpt patiënten met ademhalingsaandoeningen.”

Opensourceoplossing

“Dit project bouwt voort op de jarenlange expertise op het gebied van geluidsverwerking van onze onderzoeksgroep van UAntwerpen en is in slechts enkele weken tot stand gekomen”, licht Marc Engels, COO van Flanders Make, toe. “Wanneer de testen die momenteel in het Universitair Ziekenhuis Antwerpen lopen met succes zijn voltooid, zullen we het systeem als opensourceoplossing aanbieden om artsen over de hele wereld te helpen.”

Hilde Crevits, Vlaams minister van Innovatie, concludeert: “Onze Vlaamse onderzoekers en wetenschappers zijn wereldtop en dat wordt tijdens deze coronacrisis nog maar eens bewezen. Wij hebben in Vlaanderen niet enkel een grote expertise in het ontwikkelen van vaccins of antivirale middelen tegen COVID-19, ook onze maakindustrie is zeer innovatief. Dit voorbeeld van ‘auscultatie op afstand’ toont goed aan hoe technologie de zorg voor patiënten kan vergemakkelijken en verbeteren. Als minister van wetenschap en innovatie kan ik alleen maar bijzonder trots zijn op onze onderzoekers in de strijd tegen corona”.